OOK HET GERECHT VERDIENT EEN GRONDIGE DOORLICHTING
 
In de Fortisaffaire  werd veel geschermd met de leer over de scheiding der machten, zonder zich af te vragen wat die leer, waarvoor men zich  beroept op Montesquieu, eigenlijk inhoudt.  Bovendien was het erg opvallend dat iedereen klakkeloos uitging van de superioriteit van de rechterlijke macht ten overstaan van de wetgevende en uitvoerende machten. Cassatie  - in de persoon van voorzitter Ghislain Londers - had gesproken, en Cassatie heeft gelijk, niet alleen principieel maar ook in de feiten. Hier moeten echter wel enkele vraagtekens bij geplaatst worden. Joëlle Milquet had overschot van gelijk toen ze zich liet ontvallen dat zij vreest dat de rechterlijke macht de staat aan het overnemen is.
 
De scheiding der machten zit heel anders in elkaar dan vrijwel iedereen dacht tijdens de Fortiszaak. Zeker kan er geen sprake zijn van superioriteit van de rechterlijke macht boven de twee andere machten. Montesquieu zelf is niet zo duidelijk over die scheiding der machten.  Hij bespreekt die in het kader van een historische beschouwing over de Engelse constitutie (en ook wel over de Romeinse staat). Bij nader toezien heeft hij het eigenlijk over een onderscheid van machten en niet over een radicale scheiding. Ook zijn die machten niet gelijk. Volgens Montesquieu staat de wetgevende macht in principe boven beide andere machten. Dit alles is niet alleen een theoretische aangelegenheid. Met name voor het Fortisdossier is dit niet onbelangrijk. Het is niet omdat er contacten zijn bv. tussen rechters en politici dat het principe van scheiding - of liever dus onderscheid - der machten geschonden wordt. En de wetgevende macht, het parlement, kan als hoogste macht het functioneren van het gerecht volgen en onderzoeken.  
 
Het was verbazingwekkend om te zien hoe iedereen, de media op kop, in de Fortiszaak voetstoots als onfeilbare waarheid aannam wat er in de nota van Cassatievoorzitter Londers staat, terwijl men zich daarbij heel wat vragen kan stellen.  Uit de nota zelf blijkt dat er ook binnen de magistratuur heel wat conflicten bestaan en dat Londers eigenlijk niets anders doet dan het gelijk van zijn eigen factie proberen aan te tonen.
 
Wat is daar in godsnaam gebeurd in het Hof van Beroep in Brussel ?   Als korpschef Londers van Cassatie naar het bureau stapt van Guy Delvoie omwille van de impasse die is opgetreden in de 18de kamer van het Hof van Beroep, en hij daarover in zijn tweede rapport zegt dat zulke contacten normaal zijn, geeft hij impliciet toe dat er procedurele onregelmatigheden zijn geweest binnen de magistratuur.   Volgens het verslag van procureur-generaal De le Court heeft de voorzitter van de 18de kamer Blondeel zijn bevoegdheden heeft misbruikt.  Blijkbaar is de beslissing zelf niet met drie rechters genomen, omdat Schurmans niet heeft deelgenomen aan de beraadslaging over de heropening van de debatten, wat volgens de procureur-generaal voldoende is om het hele Fortisarrest te laten vernietigen door het Hof van Cassatie.    Ook het gegeven dat procureur-generaal De le Court niet opgaf en bij Delvoie ermee dreigde om tijdens de zitting bekend te maken dat rechter Schurmans zich bedreigd voelt, is helemaal niet zonder betekenis.  Tenslotte : waarom wuift iedereen zomaar weg wat Jan de Groof in De Standaard stelt over de druk die zijn vrouw werd uitgeoefend ? 
 
Het kan zijn dat de regering zelf fouten heeft gemaakt.   Dat zal in de onderzoekscommissie uitgemaakt moeten worden.   Maar we kunnen niet anders stellen dan dat er ook uit het potje van het gerecht tot in de hoogste regionen een onaangenaam geurtje opstijgt.  Tegen de gewoonte van de media om onmiddellijk de politici aan de schandpaal te binden en ook tegen het masochisme van vele politici in, is het aan het parlement om de hele waarheid boven te spitten, niet in het minst over wat er eigenlijk gebeurd is in en rond die 18de kamer van het Hof van Beroep in Brussel.  De burgers hebben daar recht op.  In het samenspel van de drie onderscheiden  machten staat het parlement immers boven de twee andere machten. En dat betekent dat een parlementaire onderzoekscommissie ook de werking van het gerecht in de Fortiszaak grondig moet doorlichten.
 
Kerstavond 2008 - Marcel Gielis en Frans Van Looveren