"Ziehier het hout van het kruis

waaraan het heil van de wereld heeft gehangen"

Vespers van het H. Kruis

Heilig-Hartkerk te Turnhout

op 11 september 2005 om 17 u.

Ter gelegenheid van Open Monumentendag 2005

met als thema hout

en van de feestdag van het H. Kruis op 14 september

De afbeelding op de titelpagina is een miniatuur bij een Dialogus inter magistrum et discipulum de Cruce Christi, die geschreven is in het klooster Prüfening bij Regensburg in 1165 (in een manuscript bewaard in München, Bayerische Staatsbibliothek). Deze miniatuur stelt de Kerk voor, die aan het menselijk geslacht het levend (en levengevend) hout van het kruis toont. Het menselijk geslacht wordt gepersonifieerd in Adam en Eva, die verdreven zijn uit het Aards Paradijs, waar behalve de boom van kennis van goed en kwaad (waarvan zij toch gegeten hadden niettegenstaande dat door God verboden was) ook de boom des levens staat. De Kerk wordt gesymboliseerd door een gekroonde vrouwelijke figuur. Adam en Eva waren in het Aards Paradijs gevrijwaard van de dood omdat zij konden eten van de vruchten van de boom des levens. Het kruishout dat de Kerk aanbiedt aan het mensdom, is de nieuwe boom des levens. De vruchten van deze boom schenken het eeuwig leven aan degenen die ervan eten.

Introïtus Intredeprocessie

Ecce lignum Crucis, Ziehier het hout van het kruis,

in quo salus mundi pependit. waaraan het heil van de wereld

heeft gehangen.

Venite, adoremus. Komt, laten we het aanbidden.

Orgelspel

Exaltatio Sanctae Crucis Verheffing van het H. Kruis

In Vesperis Vespers

Invitatorium Uitnodiging tot gebed

Welkomstwoord

Hymnus Hymne

Antiphona 1 et Psalmus Eerste antifoon met psalm

Ant. 1 Antifoon 1

O magnum pietatis opus! O groot werk van barmhartigheid!

Mors mortua tunc est, De dood is gedood op hetzelfde ogenblik

in ligno quando mortua vita fuit. als aan het hout het leven gestorven is.

Ps. 109 Psalm 110 (Ps. 109 volgens Vulgaat)

Antiphona 2 et Psalmus Tweede antifoon en psalm

Ant. 2 Antifoon 2

Per signum Crucis Door het teken van het kruis

de inimicis nostris libera nos, verlos ons van onze vijanden,

Deus noster! onze God!

Ps. 115 Ps. 116 (Ps. 115 volgens Vulgaat)

Canticum Gezang

De nuptiis Agni Over de bruiloft van het Lam

(Apoc. 19, 1.5-7) (Openb. 19, 1.5-7)

Salus et glória et virtus

Déo nostro est, *

quia vera et iusta iudícia sunt eius.

Allelúia

Laudem dícite Deo nostro,

omnes servi eius, *

et qui timétis eum, pusílli et magni.

Allelúia

Quóniam regnávit

Dóminus Deus noster omnípotens, *

gaudeamus et exultemus

et demus gloriam ei.

Allelúia.

Quia venérunt núptiæ Agni, *

et uxor eius præparávit se.

Allelúia

Lezing

(1 Kor. 1, 18-25)

Responsorium breve Kort antwoordgezang

Hoc signum Crucis Dit teken van het kruis

erit in caelo, zal aan de hemel staan,

cum Dominus wanneer de Heer

ad judicandum venerit. zal komen om te oordelen.

Antiphona et Canticum Mariae Antifoon en Lofzang van Maria

Ant. Antifoon

Super omnia ligna cedrorum Boven al het hout van de ceders

tu sola excelsior, steekt gij alleen uit, [het hout]

in qua vita mundi pependit, waaraan het leven van de wereld

heeft gehangen,

in qua Christus triumphavit: waaraan Christus heeft gezegevierd,

et mors mortem superavit in aeternum. want zijn dood heeft de dood

overwonnen voor eeuwig.

Magnificat (Lc. 1, 46-55) Magnificat (Lk. 1, 46-55)

Preces Voorbeden

[Na iedere bede - in het Nederlands - zingen eerst de schola en vervolgens allen:]

Heer, ontferm u over ons.

Heer, ontferm u over ons.

Pater Noster Onze Vader

Oratio Gebed

Deus, God,

qui Unigenitum tuum die gewild hebt dat uw Enige Zoon

crucem subire voluisti, (de dood op) het kruis zou ondergaan,

ut salvum faceret genus humanum, opdat Hij het menselijk geslacht

zalig zou maken,

praesta, quaesumus, wij vragen u, maak

ut, cuius mysterium in terra cognovimus, dat wij, die zijn heilshandelen op aarde

hebben leren kennen,

eius redemptionis praemia het verdienen om de vruchten

van zijn heilswerk

in caelo consequi mereamur. in de hemel te verwerven.

Per Dominum nostrum, Door onze Heer

Jesum Christum, Filium tuum, Jezus Christus, uw Zoon,

qui tecum vivit et regnat die met u leeft en heerst

in unitate Spiritus Sancti in de eenheid van de Heilige Geest,

Deus, [drie-ene] God,

per omnia saecula saeculorum. door alle eeuwen der eeuwen.

Amen Amen.

Benedictio Zegen

Dominus vobiscum. De Heer zij met u.

Et cum spiritu tuo. En met uw geest.

Benedicamus Domino. Laat ons de Heer loven.

Deo gratias. Voor God zijn deze dankbetuigingen.